بسیاری از دوستانی که از پروفیل مهندسی در ساخت سازه ی پرینتر سه بعدی و CNC استفاده کرده و از ما علاوه بر پروفیل شیاردار صنعتی وا تصالات، موتور الکتریکی تهیه می کنند، موقع خرید استپر موتورها این سوال را مطرح می کنند که مثلا معنی موتور 50 کیلویی چیست وآیا این به این معناست که این موتورها می تواند وزن 50 کیلویی را بالا بکشد؟

برای توضیح این موضوع لازم است که در مورد مبحث گشتاور توضیح بدهیم.

گشتاور یک کمیت نسبی است که بیان گر نیرویی است که در یک نقطه ی خاص از جسم صلب در جهت حرکت دایره ای به آن وارد می شود. به عنوان مثال تصور کنید که با استفاده از یک آچار تخت می خواهید پیچی را بپیچانید. هر چقدر که نیرو را با فاصله ی بیشتری نسبت به مرکز پیچ اعمال کنید عملا گشتاور بیشتر ایجاد کرده اید. یعنی با نیرویی ثابت به ازای طول بازوی بیشتر نیروی بیشتری را ایجاد می کنید.

در شکل زیر در حالی که در فاصله ی 10 متری از مرکز پیچ هستیم ولی باید 20 نیوتن نیرو وارد کنیم تا پیچ را بچرخانیم. در حالی که وقتی در فاصله ی 2 متری هستیم باید 10 نیوتن نیرو وارد کنید.

بنابراین در یک رابطه ی ریاضی ساده گشتاور (T) معادل با نیرو (F) ضرب در بازوی حرکتی (L) می باشد. و یکای آن نیز N.L خواهد بود.

T(N.m)=F(N)×L(m)

توان در یک حرکت دوار مترادف با گشتاور (T) ضرب در سرعت زاویه (w) است.

P=T. w

در فرمول بالا می بایست عدد سرعت به صورت تعداد دور در ثانیه ضرب در 2p گردد.در صورتی که یک موتور الکتریکی دارای توان ثابت 1000 وات باشد و با سرعت 1000 دور بر دقیقه بچرخد به این معناست که دارد گشتاوری معادل2p×1000) 1000/( ایجاد می کند که معادل 0.16 N.m می باشد. توجه کنید که توان که به تعبیر دیگری حاصل ضرب ولتاژ موتور(که می تواند ثابت و متغیر باشد) در جریان کشیده شده توسط آن(که وابسته به ولتاژ و سرعت می باشد) خواهد بود. با توجه به این که در مبحث موتورهای الکتریکی، انواع و اقسام موتورهای الکتریکی داریم و هر کدام مشخصات و ویژگی های مخصوص خود را دارا می باشند نمی توانیم در این مقاله به جزئیات بپردازیم. اما در یک مبحث کلی باید بدانید که توان نامی هر موتور ثابت می باشد و بنابراین در یک بار ثابت هر چقدر سرعت اضافه گردد، گشتاور کاهش می یابد.

به طور متداول از یکای N.m ، N.cm و یا Kgf.m در بیان گشتاور موتورهای الکتریکی استفاده کنند. به یاد داشته باشد که وزن که از جنس نیرو است، معادل جرم (Kg) ضرب در شتاب گرانش زمین که حدود 9.8 می باشد و گاهی برای راحتی 10 در نظر گرفته می شود می باشد. به عنوان مثال وقتی می گوییم یک موتور 10 N.m می باشد. یعنی می تواند در فاصله ی 1 متر از شعاع خود 10 نیوتن نیرو به صورت مماس وارد کند و یا وقتی می گویین این موتور  10 Kgf.m می باشد یعنی می تواند در شعاع 1 متر از مرکز خود 98 نیوتن نیرو وارد کند.

نکته ای که باید توجه داشته باشیم این است که قطعا هنگام استقاده از موتور برای ایجاد یک حرکت قطعا می بایست از قطعات انتقال نیرو مانند پولی و تسمه، چرخ دنده  یا یاتاقان و غیره استفاده کرد که این باید در انتخاب این قطعات دقت ویژه ای به خرج داد. به عنوان مثال شکل زیر را در نظر بگیرید.

اگر دایره ی زرد رنگ یک پولی با شعاع r باشد و دارای ممان اینرسی (که تابعی از جرم و هندسه ی قطعه می باشد) به تسمه ی متصل به آن به صورت مماس نیروی F را وارد می کند.

ممان اینرسی یک جسم ضرب در شتاب حرکت دایره ای آن جسم معادل گشتاور آن جسم می شود.

T=I(Kg.m^2)×a(rad/s^2)

بنابراین تغییر در اندازه و مدل پولی می تواند موجب تغییر در گشتاور اعمالی موتور گردد.